Αρχείο
Ο φόνος και το ξέσπασμα
Του Χαριδημου Κ. Τσουκα *, Η Καθημερινή, 28/12/2008
Ακόμα και για μια χώρα εθισμένη στην υπερβολή, η κοινωνική αναταραχή που προκάλεσε ο φόνος του εφήβου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από αστυνομικό, στα Εξάρχεια, ήταν πρωτοφανής. Πώς εξηγείται; Δύο παράγοντες πρέπει να ληφθούν, καταρχήν, υπόψη: η δύναμη του τυχαίου γεγονότος και η ιστορική έλλειψη εμπιστοσύνης σε βασικούς κρατικούς θεσμούς, ιδιαίτερα την Αστυνομία.
Ο καθένας θα μπορούσε να είναι στη θέση του Αλέξανδρου. Ούτε ταραχές υπήρχαν στα Εξάρχεια εκείνες τις μέρες ούτε ο μαθητής μετείχε σε βίαιες πράξεις κατά της Αστυνομίας. Τυχαία ήταν εκεί. Ο τυχαίος φόνος σοκάρει ιδιαίτερα γιατί μας καταλαμβάνει απροετοίμαστους – δεν διαθέτουμε έτοιμα σχήματα να τον ερμηνεύσουμε. Το γεγονός του τραγικού θανάτου, ιδιαίτερα όταν μεταδίδεται δραματοποιημένο από τα ΜΜΕ, δημιουργεί ένα κοινό για όλους σημείο αναφοράς, μας κάνει συμμέτοχους στην τρωτότητα της ύπαρξης, νιώθουμε παρόμοια συναισθήματα.
Τι νιώσαμε; Σοκ, απορία, οργή. Αυτά τα συναισθήματα διακατείχαν πολλούς νέους, ιδιαίτερα όσους ξεχύθηκαν στους δρόμους των ελληνικών πόλεων το Σαββατόβραδο του φόνου, την Κυριακή και τη Δευτέρα, όταν το σοκ ήταν νωπό και οι διαμαρτυρίες αυθόρμητες. Οι νέοι που συμμετείχαν σε εκείνες τις εκδηλώσεις εξέφρασαν πένθος, θυμό, ακόμη και μίσος. Εναντίον τίνος; Κατά της Αστυνομίας και εναντίον αυτών που συμβολίζει η Αστυνομία – τη δημόσια τάξη, την κρατική εξουσία, και, συνεκδοχικά, την κοινωνική οργάνωση που υπηρετεί η κρατική εξουσία. Το χρόνιο ελλαδικό έλλειμμα εμπιστοσύνης στο κράτος και τους θεσμούς εμφανίστηκε, σε πλήρη ανάπτυξη, ξανά.
Τα συνθήματα στους τοίχους της Αθήνας ήταν αποκαλυπτικά: «Αυτές οι μέρες είναι του Αλέξη»· «6/12/08 – Αυτή η ημερομηνία θα γραφεί με αίμα μπάτσων»· «Αλέξη μη φοβάσαι, είμαστε μαζί σου. Αυτό το κωλοκράτος θα πέσει προς τιμήν σου». Μια μαθήτρια της Γ΄ Λυκείου ομολόγησε: «Πέθανε σας λέω – εκδίκηση. […] Σπάστε τα όλα. Σπάστε, σπάστε να γίνει η Αθήνα μαύρη σ’ ένα βράδυ. Να μην υπάρχει τίποτα αύριο. Να ξεκινήσουν όλα από το μηδέν» («Ελευθεροτυπία», 9/12/2008). Ενα τέτοιο «κωλοκράτος» δεν μπορεί παρά να εδράζεται σε μια σάπια κοινωνική οργάνωση: «Η δημοκρατία σας βρωμάει δακρυγόνο», «Να καεί, να καεί το μπου…λο η Βουλή», «Τα πλούτη τους είναι το αίμα μας».
Αυτή η μηδενιστική στάση, υποβοηθούμενη από την εύκολη προσφυγή σε βίαιες μορφές διαμαρτυρίας που παραδοσιακά χαρακτηρίζει τις αντιδράσεις κοινωνικών ομάδων, οδήγησε σε επιθέσεις κατά Αστυνομικών Τμημάτων, δημοσίων κτιρίων και «αντιπαθών», στην παρούσα συγκυρία, εταιρειών όπως οι τράπεζες. Σε ένα τέτοιο κλίμα, οι ομάδες των εκ συστήματος καταστροφολάγνων ολοκλήρωσαν τον κύκλο της βίας με πυρπολήσεις και λεηλασίες ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας.
Τι εξηγεί τη μηδενιστική έκρηξη; Προσέξτε τα συνθήματα των διαδηλωτών και τα γκράφιτι στους τοίχους. Χαρακτηρίζονται από «έμμεση διαλογικότητα» – ο λόγος τους αρθρώνεται σε συνάφεια με τον περιβάλλοντα λόγο. Οι αστυνομικοί είναι «μπάτσοι», το κράτος είναι «κωλοκράτος», η δημοκρατία «βρωμάει», η Βουλή είναι «μπου…λο», οι επιχειρήσεις μάς ρουφάνε το «αίμα». Η έλλειψη εκτίμησης σε θεσμούς είναι διάχυτη. Σας θυμίζει κάτι αυτός ο λόγος; Ετσι, λίγο – πολύ, ίσως πιο κόσμια (αν και δεν είμαι σίγουρος…), δεν μιλάμε οι περισσότεροι στην καθημερινότητά μας; Ετσι δεν αισθανόμαστε για τους θεσμούς της χώρας; Οι νέοι επιστρέφουν με αιχμηρή και απροσχημάτιστη ευθύτητα τον τύπο λόγου στον οποίο είναι εκτεθειμένοι στον κόσμο των μεγάλων.
Εμείς οι μεγάλοι γιατί μιλάμε τόσο απαξιωτικά για τη χώρα; Γιατί έτσι, κυρίως, νιώθουμε. Διότι ζούμε σε μια ευρωπαϊκή χώρα με σχεδόν τρικοκοσμικό δημόσιο βίο: μια χώρα που παράγει συστηματικά χαμηλή ποιότητα ζωής, αναξιοπρέπεια, ευνοιοκρατία, σκάνδαλα, και διαφθορά. Πώς να αισθανθείς στη χώρα του Μαγγίνα και του Κεφαλογιάννη, του Βουλγαράκη και του Εφραίμ, του Τσουκάτου, της «Μίζενς» και της «Μιζοκόμ»; Τι να νιώσεις όταν βλέπεις γενικευμένη αυθαιρεσία, απίστευτη ατιμωρησία, διαβρωτικό κομματισμό, κι ένα ανυπόληπτο κράτος;
Τα περισσότερα προβλήματα, βέβαια, δεν είναι καινούργια αλλά επιτείνουν χρόνια προβλήματα, τα οποία το πολιτικό σύστημα αποδεδειγμένα δεν θέλει να αντιμετωπίσει. Το καινούργιο είναι ότι, τα τελευταία τρία χρόνια, η συσσώρευση των προβλημάτων μεγάλωσε την απογοήτευση και παρόξυνε τις αντιδράσεις. Η δυσάρεστη ατμόσφαιρα διαποτίζει το λόγο των νέων μέσα από τον κυρίαρχο λόγο των μεγάλων – τις εφημερίδες, τα ΜΜΕ, τις συζητήσεις στην οικογένεια, τις κουβέντες στο πόδι. Κυριαρχεί η απαξίωση, η αηδία, η κατήφεια, η ιδιώτευση και η μοιρολατρία.
Και οι «διεκδικήσεις» των νέων; Οι αυθόρμητες διαμαρτυρίες των τριών πρώτων ημερών δεν περιείχαν διεκδικήσεις, μόνο θυμό και οργή για «το κράτος που δολοφονεί». Οι «διεκδικήσεις» προέκυψαν εκ των υστέρων, με την οικειοποίηση του αυθόρμητου νεανικού λόγου από κόμματα και οργανωμένους φορείς. Η γενικευμένη «αντίσταση» (και τα συνοδευτικά αιτήματα) προβλήθηκε αναδρομικά, σε μια προσπάθεια να εκλογικευτεί η αυθόρμητη διαμαρτυρία. Προβάλλοντας πάνω του τα «αιτήματα» που «θα έπρεπε» να έχει, το ξέσπασμα μεταποιήθηκε σε «κίνημα». Η διαδικασία της εκλογίκευσης είναι ρευστή και συνιστά η ίδια ένα διακύβευμα.
Ο Αλέξανδρος ήθελε απλώς να πιει μια μπίρα με τους φίλους του στα Εξάρχεια, τίποτα παραπάνω. Το τραγικό είναι ότι «χρειαζόμασταν» το θάνατό του για να φωνάξουμε δυνατά για όλα αυτά που χρόνια μας πνίγουν. Το δράμα της χώρας είναι η αυτο-καταστροφική μανία που συχνά την καταλαμβάνει: «χρειάζεται» αίμα αθώων, «εμφυλιοπολεμικό» κλίμα, και καταστροφές περιουσιών για να ταρακουνηθεί το σάπιο πολιτικό της σύστημα – αν ταρακουνηθεί…
* Ο κ. Χαρίδημος Κ. Τσούκας είναι καθηγητής στο ALBA και στο Πανεπιστήμιο Warwick.
Κράτος υπάρχει – πρωθυπουργός και κυβέρνηση δεν υπάρχουν!
Η κατακρήμνιση των θεσμών είναι η μεγαλύτερη ζημιά που μπορεί να υποστεί μια κοινωνία, επειδή οι θεσμοί είναι οι αρμοί αυτής της κοινωνίας. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να χάσουν οι Ελληνες την εμπιστοσύνη τους στους θεσμούς. Τα σκάνδαλα περνούν ατιμώρητα, η Δικαιοσύνη δεν στέκεται στο ύψος της, τα Πανεπιστήμια παράγουν χαρτιά αντί πτυχίων, οι πολιτικοί εθίστηκαν σε κοκορομαχίες αντί της λύσης προβλημάτων. Όμως, όσοι λόγοι υπάρχουν για την απώλεια εμπιστοσύνης, άλλοι τόσοι υπάρχουν για την ανάκτησή της. Υπάρχουν πολλοί αστυνομικοί, δικαστές, πανεπιστημιακοί, πολιτικοί κ.ά. που αθόρυβα κάνουν τη δουλειά τους και τιμούν τους θεσμούς που υπηρετούν. Ολους αυτούς, που δεν κάνουν μεγάλο θόρυβο, πρέπει να τους ανακαλύψουμε και να τους δώσουμε θέσεις ευθύνης. Δεν χρειάζεται να τα ισοπεδώσουμε όλα, απλώς οφείλουμε να κάνουμε καλύτερες επιλογές. [ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/12/2008]
Συμφωνώ με όσα γράφει η «Καθημερινή» στο κύριο άρθρο της. Και υπερθεματίζω. Αλλά η εφημερίδα στέκει απλώς σ’ αυτά που βλέπει ή δεν βλέπει. Κάθε κοινωνία έχει θεσμούς για να μπορεί να συμβιώνει αρμονικά. Όταν όμως οι πολιτικοί ηγέτες που έχουν αναλάβει τα ηνία της κοινωνίας ΠΡΩΤΟΙ αυτοί καταστρατηγούν θεσμούς, στραπατσάρουν την ηθική, παρανομούν, κλέβουν, εξαπατούν, λένε ψέματα στον λαό, βάζουν τα χέρια τους τους στις τσέπες του, τον ληστεύουν, τον γαμάνε στην κυριολεξία… και μένουν ατιμώρητο, τότε ποιος φταίει;
Στην προκειμένη περίπτωση πέντε χρόνια κυβερνάει τον τόπο η παράταξη της Νέας Δημοκρατίας και δεν έχει αφήσει τίποτε όρθιο! Λοιπόν, θα κρύβουμε ή θα μασάμε τα λόγια μας; Φταίει ο Καραμανλής που είναι πρωθυπουργός και αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, διότι αυτός επέτρεψε σε όλους αυτούς τους ληστές και τους κλέφτες να λεηλατήσουν το ελληνικό κράτος και να κατακλέψουν τον ιδρώτα του λαού.
Παράδειγμα: Ο κύριος Ζαχόπουλος [στη φωτογραφία] διετέλεσε γεν. γραμματέας του υπουργείο Πολιτισμού. Υποτίθεται ότι είχε μια σπουδαία κρατική θέση. Αυτός τι έκανε; Εκμεταλλεύτηκε το αξίωμά του για να εκμαυλίσει μια γυναίκα με την προοπτική της επαγγελματικής αποκατάστασής της. Πάντως αποκλείεται να ήταν ο μοναδικός…
Χωρίς πολιτική η κυβέρνηση
Του Πάνου Μαραγκού
ΕΙΝΑΙ επίμονη και εύλογη η προσπάθεια της κυβέρνησης να καλλιεργήσει την εντύπωση ότι η διεθνής κρίση είναι η κύρια, αν όχι και η μοναδική, αιτία των προβλημάτων της οικονομίας μας. Αλλωστε, κάποιοι έχουν ακόμη το θράσος να διατείνονται ότι βρισκόμαστε σε πλεονεκτική θέση έναντι άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
ΩΣΤΟΣΟ, οι πληροφορίες από τις Βρυξέλλες άλλα λένε. Και τα πολλά και άσχημα που προοιωνίζονται δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία ότι η κρίση που συγκλονίζει την παγκόσμια οικονομική κοινότητα επιδεινώνει στη χώρα μας μια ήδη δύσκολη κατάσταση, την οποία η πολιτική της κυβέρνησης έχει δημιουργήσει.
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ εκείνο που αποδεικνύεται είναι ότι ο Κ. Καραμανλής και οι συνεργάτες του έχουν χάσει τον έλεγχο της κατάστασης και έχουν μεταβληθεί σε απλούς θεατές των εξελίξεων. Και οι όποιες, ενδεχομένως, αμφιβολίες ότι έτσι είναι διαλύονται από την αδιαμφισβήτητη απόδειξη ότι ο προϋπολογισμός που μόλις πριν από μερικά εικοσιτετράωρα ψηφίστηκε έχει ήδη καταστεί ένα κείμενο χωρίς ουσιαστική αξία.
ΑΛΛΩΣΤΕ, αμφίβολης σοβαρότητας ήταν και από τη μέρα της κατάθεσής του, μια και τα όσα προέβλεπε ελάχιστη σχέση είχαν με την πραγματικότητα. Ακόμη και ο ίδιος ο Γ. Αλογοσκούφης έχει ομολογήσει ότι θα αποδειχθεί αναγκαία η αναθεώρηση ορισμένων στόχων του. Αλλά με τα όσα διαφαίνεται ότι θα υποχρεωθούμε από τις Βρυξέλλες να εφαρμόσουμε δεν μένει τίποτα όρθιο από το κείμενο που οι 151 της κυβερνητικής πλειοψηφίας ψήφισαν ως προϋπολογισμό του 2009.
ΓΙ ΑΥΤΟ και καμιά σημασία δεν έχει αν θ αλλάξει ή δεν θ αλλάξει ο επικεφαλής του υπουργείου Οικονομίας ή αν θα είναι μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης ο ανασχηματισμός που επί μήνες προαναγγέλλεται. Το ουσιαστικό είναι ότι η κυβέρνηση πορευόταν χωρίς οικονομική πολιτική και είναι πλέον αργά για να χαράξει νέα και αξιόπιστη και με βάση αυτή να διαπραγματευτεί τις όποιες παρεμβάσεις των Βρυξελλών. [ΕΘΝΟΣ ΓΝΩΜΗ, 27/12/2008]
Η μάχη των εικόνων
Tου Παντελη Μπουκαλα, Η Καθημερινή, 24/12/2008
H κομματική διαμάχη για το ποιος πλήττει περισσότερο τη «διεθνή εικόνα της χώρας», αυτή η νέου τύπου εικονομαχία δηλαδή που μια της αναζωπύρωση παρακολουθήσαμε, όσοι τουλάχιστον είχαμε την υπομονή, κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού, έχει τόσο νόημα όσο ένα βιβλίο με λευκές όλες του τις σελίδες. Τούτη τη φορά καταγγέλλων ήταν ο κ. Καραμανλής και καταγγελλόμενος ο κ. Παπανδρέου, αλλά η εναλλαγή στους ρόλους του «καλού» και του κακού», του «εθνικού» και του «μειοδότη» είναι πάγιο γνώρισμα του πολιτικού μας συστήματος. Το πρώτο που σκέφτεται κανείς είναι ότι η τόση έγνοια για την «εικόνα», για τη βιτρίνα, δεν επιτρέπει βαθύτερους στοχασμούς για τα ουσιώδη. Το πάθος για το φαίνεσθαι και για την προβολή του διεθνώς σε καταντάει φοβικό ψιμυθιωτή, σε εξωθεί στην απόκρυψη και την παραπληροφόρηση.
Η εικόνα της Ελλάδας δεν είναι μία. Αλλη έχει ο καθείς στο συναισθηματικό, πολιτικό και ιδεολογικό του κεφάλι, άλλη οραματίζεται. Είναι δύσκολο λοιπόν να συμφωνήσουμε όλοι στο ποιο είδωλο οφείλουμε να αγαπάμε και να διαφημίζουμε. Αίφνης, γιατί θεωρείται υποχρεωτικό να πιστέψουμε όλοι ότι μόνο η τουριστική μοίρα αξίζει στην Ελλάδα, και γιατί να συμφωνήσουμε με την προχθεσινή απόφαση της κυβέρνησης για «δραστική αύξηση των εξόδων προβολής της χώρας μας στο εξωτερικό», όταν με τα μισά από τα κονδύλια αυτά ίσως αποκτούσαν γάντια μιας χρήσεως ένα-δυο δημόσια νοσοκομεία μας, που εσχάτως τους λείπουν ακόμα κι αυτά τα άκρως απαραίτητα; Ή γιατί να μην υποθέσουμε πως η εικόνα της χώρας δεν βλάπτεται από τα στιγμιότυπα διαδηλώσεων που μεταδίδουν τα ξένα κανάλια αλλά από την τυχοδιωκτική συμπεριφορά πάρα πολλών απ’ όσους εμπλέκονται στον τουριστικό κλάδο (το φόνο στη Μύκονο τον ξεχάσαμε άραγε;). Φαίνεται όμως ότι με τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας βρήκαμε παπά να θάψουμε πεντέξι: τη μείωση της αγοραστικής κίνησης (λες και μας περίσσευαν τα χρήματα), τη μείωση των τουριστών, το νέφος των Αθηνών, τις αναμενόμενες χιονοπτώσεις, την αύξηση της τιμής της γαλοπούλας κ.τ.λ.
Το να πιστεύει κανείς εν έτει 2008 και με το «οικουμενικό χωριό» ήδη παρόν ότι η εικόνα που θα σχηματίσει για τη χώρα μας κάποιος Γάλλος, Γερμανός ή Αμερικάνος εξαρτάται από το τι θα πει ο ένας ή ο άλλος Ελληνας πολιτικός ή από το τι θα προπαγανδίσει η κυβέρνηση, είναι τουλάχιστον αφελές. Δηλαδή τι, οι δεκάδες ανταποκριτές του ξένου Τύπου που ζουν και δουλεύουν στην Αθήνα δεν έχουν προσωπική γνώση και άποψη αλλά κρέμονται από τα χείλη του κ. Παπανδρέου (κομμάτι δύσκολο έτσι κι αλλιώς); Ή μήπως, ω ναι, αυτό πρέπει να συμβαίνει, παίρνουν γραμμή από τον ΣΥΡΙΖΑ;
Η συνωμοσία της βλακείας
Του Αλεξη Παπαχελα, Η Καθημερινή, 24/12/2008
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες ο εγγονός του ιστορικού σταθμάρχη της CIA Toμ Καραμεσίνη, ο Τζέρι Καραμεσίνης, εμφανίσθηκε προχθές στη Νομική Σχολή και πέταξε δύο μολότοφ στη Σόλωνος. Ανήκε σε μια ειδική επιχειρησιακή ομάδα του αμερικανικού Πενταγώνου, που έχει ως σχέδιο να κάψει σιγά – σιγά ένα μεγάλο μέρος ελληνικού εδάφους και στο τέλος να πυρπολήσει το ελληνικό κομμάτι του αγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη. Πρόκειται για καλά μελετημένο σχέδιο αποσταθεροποίησης της χώρας…
Αφου διευκρινίσουμε –για παν ενδεχόμενο– ότι οι παραπάνω πληροφορίες αποτελούν αποκύημα φαντασίας, θα πρέπει να σημειώσουμε πως δυστυχώς υπάρχουν σοβαροί άνθρωποι στην Ελλάδα του 2008 οι οποίοι κυκλοφορούν βλακώδη σενάρια, εμπλέκοντας ξένες δυνάμεις στην κρίση βίας που βιώνουμε αυτές τις μέρες.
Δεν είναι η πρώτη φορά στη μεταπολιτευτική μας ιστορία που αρνούμεθα να αντιμετωπίσουμε με ωριμότητα ένα φαινόμενο. Οταν η «17 Νοέμβρη» βρισκόταν στο απόγειό της, ανθούσαν δεκάδες θεωρίες συνωμοσίας: ο Ανδρέας ήταν ο αφανής αρχηγός της οργάνωσης, επρόκειτο για παρακρατικό παρακλάδι της «Κόκκινης Προβιάς», ειδική ομάδα με Αμερικανούς πράκτορες κ.λπ κ.λπ. Οι εφημερίδες της εποχής ήταν γεμάτες από τέτοιου είδους θεωρίες και ερμηνείες που βόλευαν τους πάντες, ειδικά αυτούς που δεν ήθελαν ή δεν ήξεραν να κάνουν τη δουλειά τους.
Με την εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη» αποδείχθηκε εν τέλει το αυτονόητο. Το ελληνικό κράτος ήταν παντελώς διαλυμένο και ανέτοιμο να αντιμετωπίσει μια σοβαρή κρίση τρομοκρατίας. Οι αστυνομικοί δούλευαν σαν παλιοί χωροφύλακες ψάχνοντας πάντοτε μοτοσυκλέτα διαφυγής, ενώ οι τρομοκράτες έπαιρναν απλώς ταξί ή λεωφορείο. Οι αξιωματικοί απέδιδαν μονίμως τη μη σύλληψη των τρομοκρατών στην «κακή τους τύχη». Οι πολιτικοί φοβόντουσαν να κάνουν τη δουλειά τους για να μην κάνουν κάποια γκάφα προκαλώντας μερίδα του Τύπου. Η ελληνική κοινωνία αδιαφορούσε για το πρόβλημα και τα θύματά του. Στο τέλος δηλαδή της ιστορίας δεν υπήρχε καμιά μεγάλη συνωμοσία, αλλά απλή ανικανότητα πολιτικών αλλά και κρατικών λειτουργών καθώς και έλλειψη πολιτικής βούλησης. Οταν το πράγμα σοβάρεψε, λόγω Βρετανών και Ολυμπιακών, το πρόβλημα λύθηκε.
Δυστυχώς η ιστορία επαναλαμβάνεται. Τα τελευταία χρόνια έχουν συμβεί σημαντικά γεγονότα: η δολοφονία του ειδικού φρουρού τον Δεκέμβριο του 2005, οι βομβιστικές επιθέσεις κατά Βουλγαράκη και άλλων στόχων, δολοφονικές επιθέσεις σε αστυνομικά τμήματα κ.λπ. Η πολιτική ηγεσία δεν κατάλαβε ποτέ το πρόβλημα και δεν του απέδωσε σημασία, παροπλίζοντας πολύτιμα στελέχη του κρατικού μηχανισμού. Οσοι, θεωρούμενοι «παράφρονες», προέβλεπαν πως τα φαινόμενα βίας και τρομοκρατίας θα αναζωπυρώνονταν, δικαιολογημένα τώρα ανησυχούν. Γιατί όταν η ανικανότητα κράτους και πολιτικών συνδυάζεται με μια περίοδο σήψης και απονομιμοποίησης της αστυνομίας και του κράτους, τα πράγματα γίνονται πιο επικίνδυνα.
Θα ήταν κρίμα να γυρίσουμε στη δεκαετία του ’80 αναζητώντας πάλι προβοκάτορες και ξένες δυνάμεις σε ένα εγχώριο πρόβλημα προκειμένου να δικαιολογήσουμε τις δικές μας αδυναμίες. Το ανησυχητικό δεν είναι ότι όσα ζούμε συντονίζονται από κάποιο σκοτεινό κέντρο, το ανησυχητικό είναι πως αν πράγματι μια ξένη δύναμη ήθελε να μας αποσταθεροποιήσει, θα καταλάβαινε πόσο εύκολο είναι. Και κάτι ακόμη: ελπίζουμε όλοι ότι οι τριτοκοσμικές θεωρίες συνωμοσίας περί ξένων δυνάμεων δεν προέρχονται από παρακυβερνητικούς κύκλους. Γιατί αυτό θα σήμαινε πως δεν μπορούν να προστατεύσουν τη χώρα ούτε απέναντι σε εσωτερικό ούτε σε εξωτερικό κίνδυνο, αλλά ούτε εν τέλει και απέναντι στη βλακεία…
Βία στη βία, τίνος ακριβώς;
Tου Πασχου Μανδραβελη, Η Καθημερινή, 24/12/2008
Tο να ζει κάποιος σε μια πόλη πλημμυρισμένη από αυτοκίνητα δεν είναι και το πιο ευχάριστο πράγμα. Ειδικά, όταν τα αυτοκίνητα είναι των άλλων. Ομως ένα σύνθημα στις μέρες της ταραχής πρέπει να μας προβληματίσει. «Βία, στη βία των αυτοκινήτων», έγραψαν κάποιοι στον τοίχο και ίσως να είναι οι ίδιοι που πυρπόλησαν δεκάδες Ι.Χ.
Ασκούν λοιπόν τα αυτοκίνητα βία; Μεταφορικώς ναι, αλλά πάλι σ’ αυτή τη χώρα η έννοια της βίας έχει ξεχειλώσει τόσο πολύ που τα πάντα ασκούν βία. Ο λόγος, έχει ειπωθεί, ασκεί βία και γι’ αυτό φροντίζουμε να τον περιορίσουμε. Τα σχολεία, λέγεται, ασκούν βία και γι’ αυτό τα καταλαμβάνουμε. Η εξουσία ασκεί βία και γι’ αυτό θέλουμε να την καταλύσουμε. Οι νόμοι ασκούν βία και γι’ αυτό τους καταργούμε στην πράξη. Το θέμα όμως είναι ότι με τόση πολύ μεταφορική βία, δεν χάνει απλώς η έννοια τη σημασία της. Παύουν να ιεραρχούνται και οι πράξεις. Αν όλα είναι βία, τότε κάθε βία είναι δικαιολογημένη. Αν τ’ αυτοκίνητα είναι βία, τότε η καταστροφή τους είναι αυτοάμυνα.
Ενα από τα βασικά προβλήματα της χώρας είναι ότι αδυνατούμε να ιεραρχήσουμε και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να κουβεντιάσουμε. Οι μεταφορές έχουν πάρει τη θέση των επιχειρημάτων, οι απολυτότητες γίνονται κανόνες και τα κλισέ πολιτική. Τίποτε δεν διηθείται από τη σκέψη και όλα οδηγούν στην απελπισία.
Αυτές οι εύκολες και ως εκ τούτου γοητευτικές απολυτότητες δεν εκστομίζονται μόνο από περιθωριακές ομάδες. Aναπαράγονται σε κάθε επίπεδο του δημόσιου διαλόγου. Η φράση «η κοινωνία σας είναι η φυλακή μας», μπορεί να γράφτηκε με μαύρο μαρκαδόρο, αλλά αναπαράγεται δίκην επιχειρήματος σε όλα τα επίπεδα. Από το κουβεντολόι της τηλεόρασης, μέχρι και στα βιβλία των μεταμοντέρνων στοχαστών· εκείνων που δεν μπορούν να διακρίνουν τη διαφορά των φυσικών νόμων από τους θεσμοθετημένους κανόνες. Το σύνθημα «να καεί, να καεί, το μπ… η Βουλή» ακούγεται λογικό όταν κυρίαρχο κλισέ στον δημόσιο διάλογο είναι το «όλοι οι πολιτικοί είναι ίδιοι» ή «τα κόμματα κάνουν κακό στην κοινωνία» κ.ο.κ. Το γραμμένο με σπρέι «το σύστημα διδασκαλίας, είναι η διδασκαλία του συστήματος», ξεκινά από δεκάδες αναλύσεις για το πώς η εκπαίδευση αναπαράγει τις αξίες της κυρίαρχης ιδεολογίας, λες και η Παιδεία θα μπορούσε να έχει ως κεντρικό της άξονα τις αξίες των Σουαχίλι.
Οι μεταφορικές απολυτότητες αυτού του τύπου αποτελούν προνομιακό όπλο της Αριστεράς -είναι, εξάλλου, η πρώτη διδάξασα της μεταμοντέρνας ανοησίας- αλλά δεν περιορίζονται στην Αριστερά. Ετσι η συμβολική διαμαρτυρία στην ΕΡΤ θεωρήθηκε «πραξικόπημα» και η ανάρτηση πανό στην Ακρόπολη εξισώθηκε με τις λεηλασίες και τις καταστροφές. Παράνομα είναι όλα, όπως παράνομο μπορεί να είναι το παρκάρισμα κάπου και παράνομη είναι η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη. Σε μια ευνομούμενη κοινωνία κάθε παράβαση πρέπει να τιμωρείται, αλλά για να συνεννοούμαστε πρέπει να τα διακρίνουμε το μικρό από το μεγάλο.
Το πρώτο βήμα για την επίλυση ενός προβλήματος είναι η ακριβής περιγραφή του. Οταν στη συζήτηση κυριαρχούν οι ανερμάτιστες μεταφορές, όχι μόνο δεν βρίσκουμε άκρη, αλλά απλώς σωρεύουμε προβλήματα. Μέχρι το κρίσιμο σημείο που η κοινωνία εκρήγνυται. Κυριολεκτικώς…
Δοκιμάζεται το άσυλο στο Πολυτεχνείο. Οι πρυτανικές αρχές απέτρεψαν είσοδο των ΜΑΤ
Του Αποστολου Λακασα, Η Καθημερινή, 23/12/2008
Την ειρηνική αποχώρηση των αναρχικών αναμένουν οι πρυτανικές αρχές των υπό κατάληψη πανεπιστημίων της Αθήνας. Οι πληροφορίες που είχαν οι πρυτάνεις έως αργά χθες το βράδυ ήταν ότι οι καταληψίες θα αποχωρούσαν από το ιστορικό κτίριο της Πατησίων, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (πρώην ΑΣΟΕΕ), τη Νομική Αθηνών και την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, ύστερα από χθεσινοβραδινή μουσική εκδήλωση στο κτίριο του Πολυτεχνείου. Οι Αρχές, επίσης, στηρίζουν τις ελπίδες τους στις προβλέψεις της ΕΜΥ για επιδείνωση των καιρικών φαινομένων στην Αθήνα και για τσουχτερό κρύο…
Ειδικότερα, νέες αντιδράσεις για το περιεχόμενο του ασύλου προκάλεσαν τα γεγονότα που ξεκίνησαν την νύχτα του Σαββάτου. Τότε, οι αναρχικοί που έχουν υπό κατάληψη το κτίριο της Πατησίων, χρησιμοποιώντας το ως ορμητήριο, πετούσαν βόμβες μολότοφ στους αστυνομικούς. Τα ΜΑΤ απάντησαν με χημικά.
Μετά τις πολύωρες συγκρούσεις, οι αστυνομικές δυνάμεις ζήτησαν να εισέλθουν στον χώρο του κτιρίου, παρουσία εισαγγελέα. Να σημειωθεί ότι με βάση τον νέο νόμο-πλαίσιο «επέμβαση δημόσιας δύναμης εντός του ΑΕΙ χωρίς την άδεια του αρμοδίου οργάνου του ΑΕΙ -δηλαδή του πρυτανικού συμβουλίου- επιτρέπεται μόνον εφόσον διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής». Οι πρυτανικές αρχές του ΕΜΠ, όμως, τους απέτρεψαν. «Πιστεύουμε ότι ο συνεχής διάλογος και η πειθώ είναι η καλύτερη λύση ακόμη και σε ακραίες, καταδικαστέες καταστάσεις», δήλωσε χθες στην «Κ» ο πρύτανης του ΕΜΠ κ. Κ. Μουτζούρης. Και από την πλευρά της, η Σύγκλητος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών ύστερα από έκτακτη συνεδρίασή της «ομόφωνα και με αίσθημα ευθύνης αποφάσισε ότι το πρόβλημα της κατάληψης του πανεπιστημίου δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με επίκληση δυνάμεων καταστολής, δεδομένου ότι μια τέτοια ενέργεια, όχι μόνο δεν θα διευκόλυνε στην επίλυση της κρίσης, αλλά αντίθετα θα την ενέτεινε και θα υπονόμευε, και όχι μόνο βραχυπρόθεσμα, οποιαδήποτε περαιτέρω δυνατότητα διαλόγου με τη νεολαία» όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της. Από την πλευρά τους, οι καταληψίες φοιτητικών συλλόγων του ΕΜΠ ανέφεραν σε χθεσινή τους ανακοίνωση ότι «η κυβέρνηση και οι μηχανισμοί του κράτους (αστυνομία, εισαγγελείς) επιχειρούν να ανοίξουν το ζήτημα άρσης του ασύλου, ως το τελευταίο τους χαρτί, επιδιώκοντας να καταφέρουν ένα κατασταλτικό χτύπημα συνολικά στο κίνημα». «Το ζήτημα του ασύλου δεν αφορά μόνον όσους βρίσκονται στις καταλήψεις, αλλά συνιστά ένα ευρύτερο ζήτημα δημοκρατίας», συμπλήρωσαν.
Πάντως, στα υπό κατάληψη κτίρια ΑΕΙ έχουν βρει στέγη άτομα από ετερόκλητους χώρους. Χαρακτηριστικά, μέσα στο ιστορικό ίδρυμα του Πολυτεχνείου επικρατεί χάος το οποίο καμία σχέση δεν έχει με τα όσα προστατεύει το πανεπιστημιακό άσυλο, το οποίο διαφυλάττει την ελεύθερη διάδοση των ιδεών.
Πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν πως στο καταληφθέν κτίριο έχουν βρει άσυλο και μέλη εντελώς ανομοιογενών ομάδων (μπαχαλάκηδες, άτομα που κινούνται στα όρια του ποινικού δικαίου κ. λπ.) με αποτέλεσμα να προκαλούνται συχνά έριδες για το τι μέλλει γενέσθαι. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλά άτομα που ανήκουν στον χώρο των αναρχικών έκαναν λόγο για «ιδεολογικό εκφυλισμό» της κατάληψης. Μάλιστα, πολλοί αποχώρησαν από το Πολυτεχνείο αναζητώντας στέγη σε άλλα υπό κατάληψη πανεπιστημιακά (Νομική κ. ά.) ή δημόσια κτίρια. Στο κτίριο του ΕΜΠ τις πρωινές ώρες βρίσκονται περί τα 50 άτομα, αλλά τις βραδινές ώρες οι καταληψίες φθάνουν τα 400 με 500 άτομα. Από την άλλη, ένταση προκάλεσε η χθεσινή απόφαση των μελών της φοιτητικής παράταξης ΕΑΑΚ (της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς) να περιφρουρήσουν τον χώρο ώστε να μη γίνουν καταστροφές, οι οποίες έως τώρα έχουν περιοριστεί σε μικρής έκτασης ζημίες. Εχουν σπάσει πολλά τζάμια και μαρκίζες αλλά δεν έχουν γίνει καταστροφές σε εργαστήρια κ. λπ.
Τη νύχτα, εκατοντάδες οι καταληψίες
Τα… αποκαΐδια μιας κατάληψης περιμένουν να δουν οι πρυτάνεις των κεντρικών ιδρυμάτων της Αθήνας. Εως τώρα η γενική εικόνα είναι ότι δεν υπάρχουν μεγάλες καταστροφές στα υπό κατάληψη ιδρύματα, όμως ουδείς μπορεί να γνωρίζει την ακριβή κατάσταση. Το ενδιαφέρον στρέφεται στο ΕΜΠ, στο ιστορικό κτίριο της οδού Πατησίων, το οποίο, σύμφωνα με πανεπιστημιακούς, έχουν ορμητήριο οι πλέον σκληροπυρηνικοί καταληψίες, οι οποίοι ωστόσο έχουν σταθερή επικοινωνία με τους καταληψίες της Νομικής, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (πρώην ΑΣΟΕΕ) και της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ).
Κύριο χαρακτηριστικό των καταλήψεων στα ΑΕΙ είναι –όπως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις– ότι ο αριθμός των καταληψιών αυξάνεται τις βραδινές ώρες. Στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών κατά τις βραδινές ώρες οι καταληψίες προσεγγίζουν τους 700, θυμίζοντας ώρες κανονικής ροής μαθημάτων στο ίδρυμα.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις όσων πανεπιστημιακών έχουν πρόσβαση στα υπό κατάληψη ιδρύματα, ώς τώρα δεν υπάρχουν μεγάλες καταστροφές σε εξοπλισμό (γραφεία, Η/Υ) και αρχεία στο ΕΜΠ, στη Νομική και το ΟΠΑ. Οι καταληψίες έχουν καταστρέψει μάρμαρα και έχουν σπάσει τζάμια, ενώ για να αποκτήσουν πρόσβαση σε χώρους έχουν παραβιάσει πόρτες. Βέβαια, μεγάλες είναι οι επιπτώσεις στη λειτουργία των ιδρυμάτων. Τα μαθήματα έχουν πάει πίσω, με αποτέλεσμα να είναι ορατός ο κίνδυνος παράτασης του εξαμήνου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι τελειόφοιτοι, που έχουν ή θέλουν να προγραμματίσουν τις επόμενες κινήσεις τους.
Σε αδιέξοδο η ελληνική οικονομία
Του Νικου Νικολαου, Η Καθημερινή, 21/12/2008
Ο προϋπολογισμός του 2009 που θα ψηφίσουν απόψε οι 151 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας κρινόμενος σε σχέση με την οικονομική κρίση που θα είναι σφοδρή το επόμενο έτος, αλλά και με την κοινωνική αναταραχή που τώρα ξεκινά και είναι άδηλο τι διαστάσεις θα πάρει στους επόμενους μήνες, είναι ένα λάθος μέτρο οικονομικής πολιτικής που λαμβάνεται σε μια λάθος στιγμή. Η ελληνική οικονομία, λοιπόν, χωρίς σχέδιο και χωρίς καθοδηγητική ηγεσία και επιτελείο θα βαδίσει το 2009 όχι στον δρόμο που επέλεξε η κυβέρνηση, αλλά στα δύσκολα μονοπάτια που θα τη σπρώξουν άλλα ισχυρά κέντρα, όπως π.χ. οι διεθνείς αγορές που μας δανείζουν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τους περιορισμούς που θα θέσει στην άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο με τις αυστηρές εκθέσεις του κ.λπ.
Αυτή δυστυχώς είναι τώρα η μόνη ρεαλιστική προοπτική για την οικονομία μας, μια και σηκώνει τα βάρη όχι μόνο ενός ασύμβατου με τις περιστάσεις προϋπολογισμού, αλλά και τα συσσωρευμένα λάθη μιας σπάταλης και ανερμάτιστης δημοσιονομικής πολιτικής που ακολούθησε τα πέντε χρόνια της εξουσίας της η Νέα Δημοκρατία αντιγράφοντας την πολιτική της κυβέρνησης Σημίτη, παρ’ ότι στα λόγια την εξόρκιζε. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο τελευταίο εβδομαδιαίο Δελτίο της Alpha Bank στην περίοδο 2002-2008 οι πρωτογενείς δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού (δηλαδή οι δαπάνες αφαιρουμένων των τόκων) αυξάνονταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 9,7%, ενώ τα έσοδα με ετήσιο ρυθμό 6,2%! Αν σκεφθεί κανείς ότι τα χρόνια αυτά, όπως και τα προηγούμενα δύο (2000-2002) που η κατάσταση ήταν ακόμη χειρότερη, ήσαν από τα καλύτερα που γνώρισε η διεθνής οικονομία, αλλά και η ελληνική, με ρυθμούς ανάπτυξης 4% και επιτόκια 2%-3%, αντιλαμβανόμαστε ότι οι κυβερνήσεις της τελευταίας δεκαετίας εγκλημάτησαν κυριολεκτικά στα δημόσια οικονομικά, αφού αντί να τα νοικοκυρέψουν και να μειώσουν έτσι το δυσβάστακτο δημόσιο χρέος (που ήδη το 2000 έφθανε στο 101,8% του ΑΕΠ) έκαναν ακριβώς το αντίθετο.
Νομίζω ότι στα δύο αυτά νούμερα, δηλαδή στην αύξηση των δαπανών κατά 9,7% και των εσόδων κατά 6,2% απεικονίζεται όλο το δημοσιονομικό δράμα της χώρας, αφού ο υψηλός ρυθμός αύξησης των δαπανών αποκαλύπτει σπατάλη, κομματικές προσλήψεις και σκανδαλώδεις παροχές, ενώ ο χαμηλός ρυθμός αύξησης των εσόδων αναδεικνύει την ανικανότητα των κυβερνήσεων να οργανώσουν τους ελεγκτικούς και φοροτεχνικούς μηχανισμούς και να περιορίσουν την προκλητική φοροδιαφυγή. Αυτή η δημοσιονομική διάλυση της χώρας είναι η πρωτογενής αιτία διόγκωσης του δημοσίου χρέους, αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, υπονόμευση της ανταγωνιστικότητος της οικονομίας και μυρίων άλλων κακών!
Οπως σημειώνουν οι οικονομολόγοι της Alpha Bank: «Οι δυσμενείς αυτές δημοσιονομικές εξελίξεις σημειώθηκαν σε μια περίοδο δυναμικής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Είναι δε ακριβώς αντίστροφες από τις εξελίξεις που θα έπρεπε να αναμένονται σε μια τέτοια περίοδο, ιδιαίτερα σε μια χώρα της οποίας το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ πλησιάζει το 95%, με προοπτικές να αυξηθεί περαιτέρω στα επόμενα έτη με τη σταδιακή ενσωμάτωση του χρέους των νοσοκομείων, των συγκοινωνιακών οργανισμών και κυρίως του χρέους των οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης. Τέλος, οι ανωτέρω εξελίξεις αποτελούν τη βασική αιτία που η Ελλάδα δεν μπορεί να συμμετέχει στις ευρωπαϊκές πολιτικές δημοσιονομικής ενίσχυσης της οικονομίας στη σημερινή περίοδο που επιβαρύνεται από την παγκόσμια οικονομική κρίση».
Και ενώ λοιπόν Νέα Δημοκρατία αλλά και ΠΑΣΟΚ λεηλάτησαν κυριολεκτικά τα δημόσια οικονομικά τα τελευταία 10 χρόνια, σήμερα που η διεθνής κρίση βρίσκει ανήμπορη και καταχρεωμένη την οικονομία μας, αντί να καθήσουν γύρω από ένα τραπέζι οι ηγεσίες τους και με τη βοήθεια επιστημόνων και οικονομικών παραγόντων να συντάξουν ένα τριετές σταθεροποιητικό πρόγραμμα που θα διασώσει από τη χρεοκοπία την οικονομία, αλλά και θα στείλει στις αγορές ένα μήνυμα εμπιστοσύνης, συνεχίζουν μέχρι τα μεσάνυχτα τις κοινοβουλευτικές κοκορομαχίες, ενώ στους δρόμους ξεχειλίζει η οργή των νέων αλλά και η απελπισία των επιχειρηματιών και εργαζομένων.
Αλλά, όπως γράφουμε και στην αρχή, τα γεγονότα έχουν ήδη ξεπεράσει τα κόμματα και τις τελικές αποφάσεις για την ελληνική οικονομία θα τις πάρουν άλλα κέντρα που εδρεύουν στις Βρυξέλλες, στην Ουάσιγκτον και στο Λονδίνο όπου το κράτος συνάπτει τα δάνειά του! Μέσα σε αυτό το πιθανολογούμενο σκηνικό ο εν όψει ανασχηματισμός που σχεδιάζει ο κ. Κώστας Καραμανλής ή το πρόγραμμα παροχών με το οποίο αλιεύει ψήφους ο κ. Γ. Α. Παπανδρέου, μοιάζουν περιθωριακές κινήσεις και οι έγκυροι οικονομικοί κύκλοι είναι πεπεισμένοι.
Πρώτον, ότι ο κ. Κώστας Καραμανλής όσο και αν αργήσει να κάνει εκλογές, δεν θα εφαρμόσει πάντως ούτε για ένα μήνα τον προϋπολογισμό που σήμερα ψηφίζουν οι βουλευτές του. Τον Ιανουάριο ο κ. Αλμούνια θα του ζητήσει να υποβάλει σταθεροποιητικό πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει περικοπές δαπανών και αύξηση φορολογικών εσόδων. Δεύτερον, αν γίνουν μέσα στο 2009 εκλογές και τις κερδίσει το ΠΑΣΟΚ, ούτε αυτό θα έχει τη δυνατότητα να εφαρμόσει το πρόγραμμα παροχών που εξαγγέλλει. Θα κληθεί επίσης στις Βρυξέλλες για να εφαρμόσει ένα σταθεροποιητικό πρόγραμμα υπό την απειλή ότι η ελληνική οικονομία θα μπει πάλι σε επιτήρηση εξαιτίας υπερβολικού ελλείμματος. Αυτά είναι τα μόνα υπαρκτά σενάρια. Ολα τα υπόλοιπα είναι κουτσομπολιά κομματικής έμπνευσης.
Η κυβέρνηση απαξιώθηκε πολιτικά
Έχοντας πληγεί καίρια από τα σκάνδαλα, βρίσκεται πλέον σε σύγχυση και αμηχανία
Του Σταύρου Λυγερού, Η Καθημερινή, 21/12/2008
Συνήθως αυτοί που περιμένουν με μεγαλύτερη ανυπομονησία τα Χριστούγεννα είναι τα παιδιά, λόγω διακοπών και δώρων. Αυτή τη φορά, όμως, ο κανόνας έχει καταλυθεί. Τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με την ανυπομονησία της κυβέρνησης. Ευρισκόμενη σε σύγχυση και πολιτική αμηχανία, χωρίς σχέδιο για την ανάκτηση του ελέγχου και την αποκατάσταση της έννομης τάξης, έχει εναποθέσει τις ελπίδες της στην κατευναστική επίδραση των εορτών.
Αν κρίνουμε από τον προγραμματισμό νέων κινητοποιήσεων, αλλά κυρίως από το βαρύ κλίμα, οι εορτές θα είναι πιθανότατα μία απλή παρένθεση. Οι επιπτώσεις της κρίσης στην πραγματική οικονομία δεν προκαλούν μόνο ανεργία και συρρίκνωση των εισοδημάτων. Επιδεινώνουν δραματικά και την ήδη πολύ προβληματική δημοσιονομική κατάσταση. Σε τέτοιο βαθμό, μάλιστα, που να είναι ορατός δια γυμνού οφθαλμού ο κίνδυνος να προκύψει κραχ στους μηχανισμούς του κοινωνικού κράτους. Τα Ταμεία δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους προς ασφαλισμένους και τα νοσοκομεία δυσκολεύονται να διεκπεραιώσουν την αποστολή τους.
- Ασταθής ισορροπία
Ο κίνδυνος αυτός απειλεί να προσδώσει μία άλλη διάσταση στην ιδιότυπη κοινωνική εξέγερση των τελευταίων ημερών. Ακόμα κι αν δεν επιβεβαιωθεί το ανησυχητικό αυτό σενάριο, ακόμα κι αν το νεανικό κίνημα εκτονωθεί, η ατμόσφαιρα θα παραμείνει φορτισμένη. Στο σημείο που έχουμε φθάσει, η ισορροπία είναι τόσο ασταθής, που μπορεί να ανατραπεί από τυχαία γεγονότα, ή από την παρέμβαση κάποιου προβοκάτορα, που λειτουργεί μόνος του ή κατόπιν εντολών.
Οπως επιβεβαιώνεται κι από τις δημοσκοπήσεις, η κυβέρνηση έχει απαξιωθεί πολιτικά. Το σκάνδαλο του Βατοπεδίου ξεχείλισε το ποτήρι και οδήγησε στην ανατροπή του ήδη διαβρωμένου «γαλάζιου» προβαδίσματος. Η άλγεβρα της πολιτικής έδειχνε πολύ πριν ότι το τοπίο είχε καταστεί πολύ πιο ρευστό απ’ όσο εκ πρώτης όψεως φαινόταν.
Τα σκάνδαλα δρομολόγησαν την αποσάρθρωση της εκλογικής βάσης του κυβερνώντος κόμματος. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η νεανική έκρηξη το βρήκε να παραπαίει, χωρίς δυνατότητα αποτελεσματικής πολιτικής παρέμβασης. Σε αυτές τις συνθήκες και με δεδομένες τις εγγενείς δυσλειτουργίες της αστυνομίας, η επιλογή του πρωθυπουργού να αποφύγει τη σκληρή και με κάθε μέσο καταστολή ήταν το μικρότερο κακό. Αναμφίβολα, είχε σοβαρό κόστος, αλλά η άλλη οδός θα είχε πολύ μεγαλύτερο. Οι πιθανότητες να είχαμε κι άλλους νεκρούς ήταν πάρα πολλές με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε όλα τα επίπεδα.
Στην κυβέρνηση υπήρχε και η άρρητη προσδοκία ότι οι καταστροφές και οι λεηλασίες των πρώτων ημερών αφενός θα εκτόνωναν τα φορτία της νεανικής οργής κι αφετέρου θα ενεργοποιούσαν τα ανακλαστικά της κοινωνίας για επιβολή του «νόμου και της τάξης». Ανακλαστικά, που θα έστελναν στην πολιτική αγκαλιά της Ν.Δ. σημαντικά τμήματα των μεσοστρωμάτων.
- Συνταγή μπούμερανγκ
Η συνταγή, όμως, έφερε το αντίθετο από το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Εγινε μπούμερανγκ. Ακόμα και όσοι αγανακτούν για τις διαδηλώσεις και τη διατάραξη της κοινωνικής ζωής, δικαιολογημένα απαιτούν από την κυβέρνηση να λύσει το πρόβλημα. Αντί γι’ αυτό, η κυβέρνηση «έχασε την μπάλα» και με τη στάση της βρέθηκε σε διασταυρούμενα πυρά: Δεν της καταλογίζουν ευθύνες μόνο εκείνοι, που δίνουν έμφαση στις ποικίλες εκτροπές αστυνομικών. Της καταλογίζουν και όσοι έχουν αγανακτήσει με την ανικανότητά της να διαφυλάξει την έννομη τάξη και να προστατεύσει τις περιουσίες. Αυτό πρακτικά σημαίνει εκλογικές διαρροές και από τις δύο πλευρές, πράγμα που φάνηκε καθαρά στην πρόσφατη δημοσκόπηση της VPRC.
Η κυβέρνηση, βεβαίως, κάνει ό,τι μπορεί για να αυτοπροβληθεί σαν παράγοντας ευθύνης, σοβαρότητας και σταθερότητας. Στο πλαίσιο αυτό, ενορχήστρωσε και την επιχείρηση πολιτικής ενοχοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ για την κοινωνική αναταραχή. Της το επέτρεψε το γεγονός ότι ο Περισσός άρχισε πρώτος να «πυροβολεί» την Κουμουνδούρου. Το ΚΚΕ το έκανε αφενός λόγω του χρόνιου ανταγωνισμού του με τον Συνασπισμό κι αφετέρου, επειδή είναι πολύ δύσπιστος απέναντι σε αυθόρμητα κινήματα. Πολύ περισσότερο, όταν υπάρχει η σφραγίδα των κουκουλοφόρων. Στο παιχνίδι μπήκε αμέσως και ο ΛΑΟΣ. Ηταν μία χρυσή ευκαιρία να ανταποδώσει τις επανειλημμένες επιθέσεις που έχει δεχθεί από την Κουμουνδούρου.
- «Υποκινητής» η δυσαρέσκεια
Στην πραγματικότητα, ο μεγάλος «υποκινητής» είναι το δυναμικό της συσσωρευμένης κοινωνικής δυσαρέσκειας και ο μεγάλος «προβοκάτορας» ο ειδικός φρουρός. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε σε καμία στιγμή τη δυνατότητα να επηρεάσει αποφασιστικά τα γεγονότα. Προσπάθησε, όμως, να δημιουργήσει μία πολιτική επαφή με τους εξεγερμένους νέους και γι’ αυτό τήρησε μία πιο εφεκτική στάση. Οι αντίπαλοί του πάτησαν σ’ αυτό για να τον στριμώξουν και να τον ενοχοποιήσουν.
Η Χαριλάου Τρικούπη απέφυγε να εμπλακεί, αν και κάποια στελέχη της δεν άντεξαν στον πειρασμό να ρίξουν και τα δικά τους βέλη. Από την Πέμπτη, όμως, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στήνει το ίδιο σκηνικό σε βάρος του ΠΑΣΟΚ. Επιχειρεί να το ενοχοποιήσει με αφορμή μία ανακοίνωση της Νεολαίας του. Εφθασε να ζητήσει από την αξιωματική αντιπολίτευση δήλωση αποκήρυξης, κατά τρόπο που θύμισε παλιούς κακούς καιρούς.
Είναι αξιοσημείωτο, πάντως, ότι την ίδια ημέρα η Αλ. Παπαρήγα κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ για διγλωσσία σ’ ό,τι αφορά τους κουκουλοφόρους. Αν και το έπραξε στο πλαίσιο της θεωρίας ότι οι κουκουλοφόροι είναι μέρος της κρατικής καταστολής, η σημειολογία διευκολύνει την κυβερνητική επίθεση.
Είναι σαφές, ότι το Μέγαρο Μαξίμου επιχειρεί μία φυγή προς τα εμπρός, καλλιεργώντας ακραία πόλωση. Αν και η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, ο πρωθυπουργός δεν έχει αξιόλογες εναλλακτικές λύσεις. Υπάρχει, βεβαίως, το χαρτί του ανασχηματισμού. Η απομάκρυνση των υπουργών που έχουν εμπλακεί στο σκάνδαλο του Βατοπεδίου και η είσοδος νέων προσώπων θα δημιουργήσουν κάποιες θετικές εντυπώσεις. Η πείρα διδάσκει, όμως, ότι κανένας ανασχηματισμός, όσο ριζικός κι αν ήταν, δεν στάθηκε ικανός από μόνος του να αντιστρέψει το κλίμα.
Ουσιαστικά, η πρωτοφανής επίθεση εναντίον της Χαριλάου Τρικούπη είναι κίνηση απελπισίας. Το πρόβλημα της κυβέρνησης είναι ο εαυτός της κι όχι η αξιωματική αντιπολίτευση. Για την ακρίβεια, ο Γ. Παπανδρέου πρέπει να ανάψει λαμπάδα στον Κ. Καραμανλή, επειδή είναι το ναυάγιο της κυβέρνησης που ξανάστησε στα πόδια του το ΠΑΣΟΚ.
Στο κράτος του ζόφου... 