Νέα αντιπολίτευση

• Tου Aντωνη Kαρκαγιαννη, Η Καθημερινή, 20/10/2009

Ποιο, λοιπόν, είναι το τελικό συμπέρασμα από τη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης; Οχι τι μας μένει ως μέτρο ή πρόθεση πολιτικής. Αν με τα εξαγγελθέντα θα μειωθεί και πότε η ανεργία, αν θα απαλυνθεί η φτώχεια, αν θα αφεθούν τα σχολεία να λειτουργήσουν ή αν θα τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα. Σπουδαία και ζωτικά όλα αυτά, αλλά ούτως ή άλλως δεν μπορούν να είναι αποτέλεσμα μιας κοινοβουλευτικής συζήτησης. Θα πρέπει να περιμένουμε πολύ για να δούμε αν οι σχεδιασμοί, οι σκέψεις και οι προθέσεις θα έχουν κάποιο αποτέλεσμα.

Για την ώρα ως αποτέλεσμα αναζητούμε κάτι από την ουσία της πολιτικής, κάτι καινούργιο στον τρόπο με τον οποίο ασκείται, κατ’ ανάγκην στη σφαίρα του πολιτικού στοχασμού και της ρητορικής, αλλά επίσης στην ειλικρίνεια και στο ύφος, στις αντιθέσεις και στις συναντιλήψεις. Ποιοι, μέσα στην ποικιλία των αντιλήψεων, «κοινοί τόποι» διαμορφώνονται, ποιες ιδέες συγκρούονται και ποιες πορεύονται παράλληλα.

Αν αρχίσουμε από την κυβέρνηση και ειδικότερα από τον πρωθυπουργό, τον Γιώργο Παπανδρέου, ίσως δεν ακούσαμε κάτι που δεν περιμέναμε ή δεν το έχουμε ξανακούσει, αλλά με τον αέρα της αναπάντεχης εκλογικής του νίκης άφησε την εικόνα της σταθερότητας, της εμμονής και της ελπίδας. Ισως θα χρειασθεί να περιμένουμε πολύ για να γίνει η ελπίδα πράξη. Κουβαλώντας πείρα τουλάχιστον τριών δεκαετιών είμαστε δικαιολογημένα επιφυλακτικοί και το πιο πιθανό είναι να απογοητευθούμε. Οχι μόνο γιατί η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη, με συσσωρευμένα προβλήματα και βαθύτατες παθογένειες. Αλλά κυρίως γιατί η κυβερνώσα παράταξη, στο επίπεδο της πολιτικής και της κοινωνίας, σε μεγαλύτερο βαθμό από τις άλλες παρατάξεις, έχει ενσωματώσει μέσα της όλες τις αντιφάσεις. Αυτό είναι το κύριο χαρακτηριστικό της από το οποίο η ίδια δεν θέλει να απαλλαγεί, είναι η ουσία της. Είναι δύσκολο να μας πει (και δυσκολότερο να επιδιώξει) τι είδους κράτος θέλει και σε ποια κοινωνία. Και ακόμα δυσκολότερο να αγωνισθεί πολιτικά και ιδεολογικά γι’ αυτό που θέλει και επιδιώκει. Πιστεύω ότι η ασάφεια και η σύγχυση είναι εγγενείς στην κυβερνώσα παράταξη και φάνηκαν πολύ γρήγορα στον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε τα προβλήματα στο λιμάνι του Πειραιά.

Ο νέος πολιτικός λόγος, για πρώτη φορά, έπειτα από πολλά χρόνια, «μη ξύλινος» ανήκει στον υπό παραίτηση πρόεδρο της Ν. Δ., τον Κώστα Καραμανλή. Επισημαίνω τη λεπτομέρεια, κατά τη γνώμη μου διόλου λεπτομέρεια, ότι αυτός ο νέος πολιτικός λόγος βρήκε τη διατύπωσή του ερήμην της γνωστής ρητορικής του ευχέρειας. Είναι σα να μην την καταδέχεται πλέον ή σα να μην είναι το καταλληλότερο εκφραστικό εργαλείο.

Ο Κώστας Καραμανλής μάς πρότεινε ένα νέο είδος αντιπολίτευσης και νέες σχέσεις κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Η μέχρι τώρα σχέση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης είχε καταντήσει παιδαριώδης διελκυστίνδα. Στο διπολικό σχήμα η εκάστοτε αντιπολίτευση προσπαθεί να εισπράξει την πάσης φύσεως και προελεύσεως δυσαρέσκεια προς την κυβέρνηση. Και να την προκαλέσει ή να τη διογκώσει. Γνωρίζει η εκάστοτε αντιπολίτευση ότι αυτός ο δρόμος, η είσπραξη της δυσαρέσκειας προς την κυβέρνηση, είναι ο μόνος που μπορεί να την οδηγήσει στην εξουσία, όταν μάλιστα δεν υπάρχει άλλος να την εισπράξει αποτελεσματικά. Η ίδια λεωφόρος οδήγησε και το ΠΑΣΟΚ στην αναπάντεχη νίκη. Ούτε ιδέες ούτε προτάσεις ούτε προγράμματα. Η δυσαρέσκεια προς τον αντίπαλο είναι αρκετή.

Τον ίδιο δρόμο ακολούθησε και ο Κώστας Καραμανλής για να κατακτήσει την εξουσία το 2004. Τώρα, όμως, μετά την ελευθερία που ενίοτε προκαλεί ο συγκλονισμός της ήττας και της αποχώρησης, μας προτείνει ένα νέο είδος αντιπολίτευσης.

Αν η πρότασή του δυσαρέστησε πολλούς από την παράταξή του είναι γιατί αυτοί έχουν το πρόβλημα και είναι πολύ σοβαρό.

Δρυός πεσούσης…

Ολες αυτές τις μέρες αισθάνομαι την ανάγκη και την υποχρέωση να εκφράσω σεβασμό και συμπάθεια στον υπό παραίτηση πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, τον κ. Κώστα Καραμανλή. Οχι γιατί έχει κάποια σημασία, καμιά απολύτως. Ως πολίτης αισθάνομαι την ανάγκη και την υποχρέωση και μια και η τύχη το έφερε να συμπληρώνω κάθε μέρα αυτή τη στήλη, μου επιτρέπεται να εκφρασθώ δημόσια.

Νομίζω ότι δεν είμαι ο μόνος που αισθάνεται έτσι, αλλά και πολλοί άλλοι, πολιτικοί οπαδοί και αντίπαλοι του Κώστα Καραμανλή. Είναι πρώτα οι ορατές και αδιόρατες εκφράσεις και χειρονομίες, τα ρητά και τα άρρητα του πολιτικού κόσμου στο σύνολο, ο σιωπηλός σεβασμός στο πέρασμά του, όπως μερικές στιγμές συμβαίνει όταν το πλήθος παραμερίζει και ανοίγει δρόμο για να περάσει ο ένας που αποχωρεί. Να μαρτυρούν άραγε όλα αυτά κάποια ελαφρά έστω, αλλαγή στα πολιτικά μας ήθη και έθιμα; Ας το ελπίσουμε γιατί μας το οφείλουν. Το οφείλουν κυρίως στο δημοκρατικό αντιπροσωπευτικό πολίτευμά μας, σαν μια έμπρακτη αναγνώριση ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος ζωής και ανανέωσης από την εναλλαγή της αποδοκιμασίας και επιδοκιμασίας από τον λαό. Είναι το έσχατο όριο του πολιτεύματός μας. Δεν πρόκειται ούτε για ήττα ούτε για νίκη. Απλώς είναι η ζωή που συνεχίζεται και ανανεώνεται.

Μερικοί αναφέρονται στον «πολιτικό πολιτισμό». Είναι κάτι περισσότερο, είναι η ουσία της δημοκρατίας όταν σεβόμαστε τον «άλλο», τον «διαφορετικό» σε οποιαδήποτε θέση και αν βρίσκεται. Πιστεύω ότι τα αισθήματα σεβασμού και συναντίληψης προς τον «ηττηθέντα» ηγέτη συμμερίζεται και ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός, ο κ. Γιώργος Παπανδρέου. Και το δείχνει.

Ελειψαν, ευτυχώς, οι πολλές και συνήθως εκ του πονηρού θρηνώδεις και υποκριτικές κραυγές για την «καμένη γη» που παρέλαβαν. Ο λαός καταδίκασε πολιτικά τη Ν.Δ. και έδωσε την εντολή στο ΠΑΣΟΚ, και σημασία πλέον έχει πώς θα χειριστεί αυτήν την εντολή με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και όχι στο παρελθόν. Από το παρελθόν, το δικό του και των άλλων θα αντλήσει μαθήματα, αλλά θα κριθεί από πράξεις του μέλλοντος.

Ο Κώστας Καραμανλής αποδείχθηκε άξιος του σεβασμού μας. Με πολιτική ευθύτητα ανέλαβε τις ευθύνες του και δεν προσπάθησε να τις επιρρίψει σε άλλους. Και με αξιοπρέπεια αποχωρεί. Αφοσιωμένοι συνεργάτες του μέχρι χθες, υμνητές και κόλακες τον κατηγορούν τώρα, φανερά και κρυφά, για μύρια όσα. Χωρίς ποτέ να αναφέρονται στη δική τους πολιτεία και συμπεριφορά. Αλλοι με την επιπολαιότητά τους, άλλοι με αδεξιότητα και άλλοι με προκλήσεις ή απλώς απολαμβάνοντας νωχελικά τα αγαθά της εξουσίας ύψωσαν σιγά σιγά τα τείχη γύρω του, αυτόν τον ασφυκτικό κλοιό που ακύρωνε κάθε προσπάθεια να κυβερνηθεί η χώρα. Τώρα τον κατηγορούν και για όσα οι ίδιοι έπραξαν ή δεν έπραξαν.

• Tου Aντωνη Kαρκαγιαννη, Η Καθημερινή, 16/10/2009

Προκλητική ομιλία Χατζηγάκη στη Βουλή: Να καταργηθεί το άσυλο!

• Ουσιαστικά προκατέλαβε την επαναφορά στην ΕΛ.ΑΣ. των αστυνομικών που ενέχονται στη δολοφονία του Α. Γρηγορόπουλου
• Τάχθηκε υπέρ της κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου, προαναγγέλλοντας αλλαγές στη σχετική νομοθεσία

Παρέμβαση – πρόκληση έλαβε χώρα χτες στη Βουλή από τον υπουργό Δικαιοσύνης Σωτήρη Χατζηγάκη. Στην ομιλία του για τον προϋπολογισμό, προκατέλαβε ουσιαστικά την επαναφορά στην ΕΛ.ΑΣ. των αστυνομικών που ενέχονται στη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, αναφερόμενος σε αντίστοιχο γεγονός στη Βρετανία! Επίσης τάχθηκε ευθέως υπέρ της κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου, προαναγγέλλοντας αλλαγές στη σχετική νομοθεσία.

Αναφερόμενος σε «δημοσιεύματα του «Γκάρντιαν», εφημερίδα της αριστεράς στην Αγγλία» – όπως είπε – ο υπουργός Δικαιοσύνης υποστήριξε ότι δημοσιεύθηκε ρεπορτάζ για τους δυο αστυνομικούς που πυροβόλησαν, τραυματίζοντας θανάσιμα τον Βραζιλιάνο μετανάστη Ντε Μενέζι, στο μετρό του Λονδίνου, επειδή αρνήθηκε να τους επιδείξει την ταυτότητά του. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ αυτό, «οι Εγγλέζοι αστυνομικοί που τιμωρήθηκαν από το δικαστήριο, επέστρεψαν στις θέσεις τους και μάλιστα με όπλο»! Κι αυτό γιατί «η ενότητα και η προστασία της κοινωνίας θεωρήθηκε υπέρτατο αγαθό». Συνέχισε μάλιστα υποστηρίζοντας πως «όσοι επιτίθενται στην αστυνομία διαπράττουν ένα επικίνδυνο «ρετρό»» και «έρχονται να κρίνουν τη σημερινή παγκόσμια κατάσταση με μέτρα και σταθμά των προηγούμενων ημερών».

Η αναφορά του Σ. Χατζηγάκη προκάλεσε την έντονη αντίδραση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΚΚΕ, Σπύρου Χαλβατζή, ο οποίος διαμαρτυρήθηκε και στην ομιλία του, που ακολούθησε αμέσως μετά, τόνισε: «Πώς αντιμετωπίζει η αστική πολιτική τους νέους; Με τις δυνάμεις καταστολής. Αυτή είναι η επίσημη κρατική βία, κ. υπουργέ. Εάν στην Αγγλία των Εργατικών ένας δολοφόνος επανήλθε στην υπηρεσία του, δε θα πρέπει να θεωρηθεί δεδικασμένο για το δολοφόνο του 15χρονου, κ. υπουργέ της Δικαιοσύνης».

Νωρίτερα, ο υπουργός Δικαιοσύνης τάχθηκε ευθέως υπέρ της κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου, δηλώνοντας ότι «ήρθε η ώρα να αλλάξουμε μια τέτοια διαχρονική πολιτική για την οποία ευθύνονται όλα τα πολιτικά κόμματα». Επικαλούμενος τις κινητοποιήσεις για τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, ο Σ. Χατζηγάκης υποστήριξε ότι υπάρχουν πρακτικές που «έχουν οδηγήσει τα πανεπιστήμια σε άσυλα ανομίας». Συνέχισε λέγοντας πως «το κράτος πρέπει επιτέλους να επιβάλει το νόμο», ζητώντας επίσης «οι πρυτανικές αρχές να αναλάβουν τις ευθύνες τους» και «αυθωρεί να καλούν τις αστυνομικές δυνάμεις να επεμβαίνουν» γιατί, όπως είπε, με το σημερινό καθεστώς υπάρχει «ο περιορισμός της ελευθερίας των ολίγων που προβαίνουν σε ασύδοτες πράξεις».

Προκειμένου να ενισχύσει τη θέση του υπέρ της κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου, ο Σ. Χατζηγάκης επικαλέστηκε δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή», σημειώνοντας πως «ο δημοσιογράφος κ. Καρκαγιάννης λέει ευθέως καταργήστε το άσυλο», καθώς και απόψεις πανεπιστημιακών που έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Το Βήμα».